Posted in Հայոց լեզու 7

Աշխատանք Ս․ Մարկոսյանի քերականության գրքից (առաջադրանքներ 62,63,64,67,68,71) :

  1. Տրված առածները ընդգծված բառերի հականիշների օգնությամբ լրացրո՛ւ:
    Ամառվա փուշը ձմեռվա նուշն է:
    Բարեկամ կորցնելը հեշտ է, գտնելը դժվար:
    Դուրսը քահանա, ներսը սատանա:
    Գիտունին գերի եղիր, անգետին սիրելի:
    Գիտունի հետ քար քաշի, անգետի հետ փլավ մի կեր:
    Իր աչքի գերանը չի տեսնում,ուրիշի աչքի փուշն է տեսնում:
    Նույնանուններ
  2. Պարզի՛ր, թե ընդգծված նույնանունները ո՞ր բառերի ձևերն են:
    Ուզում էր`հրի, դուրս հանի տղային, բայց ուժը չէր պատում:
    Հրի լեզվակները մոտենում էին, իսկ հրշեջները դեռ չէին երևում:
    Շամանակին Անի քաղաքում մի հզոր իշխան կար:
    Ամեն ինչ որ ժամանակին անի, փորձն արդյունավետ կլինի:
    Երազում էր տեսնել այդ երկիրը:
    Երազում էր տեսել այդ երկիրը:

Հրի -հրել

հրի — հուր (գոյական)

Անի- քաղաքի անուն

անի- կատարել

երազել-երազել բայն է

երազել- երազի մեջ

  1. Տրված նույնանուն բառերով նախադասություններ կազմի՛ր:
    Օրինակ`

Բոլորին պատմում էր Մոբի Դիկի` սպիտակ կետի պատմությունը:
Մի երկու կետի պատճառով ամբողջ էջը արտագրեց:
Սրի, աղի, որդի, գնում է:

Սրի դանակը ասաց մայրիկը Եվային:

Սրի ձայնը լսվում էր հեռվից:

Ուտեստը աղի էր ստացվել:

Աղի արցունքներ էին թափում Արայիկի աչքերից:

Որդի ինչու ես այսօր ուրախ, հարցրեց հայրիկին:

Որդի եկավ մտավ ուտելիքի մեջ:

Նա գնում է դեպի դպրոց:

Աղջիկը գնում է հեռախոսի պատյան

  1. Տրված արտահայտություններից յուրաքանչյուրով երկու նախադասություն կազմի՛ր` դրանք գործածելով
    ա) ուղիղ իմաստով,
    բ) որպես դարձվածք:
    Ձեռքով անել, աչքը մտնել, ձեռք մեկնել, (ինչ-որ բանի) տակ մտնել:
    1. Տրված արտահայտություններից յուրաքանչյուրով երկու նախադասություն կազմի՛ր` դրանք գործածելով
      ա) ուղիղ իմաստով,
      բ) որպես դարձվածք:
      Ձեռք բերել, աչքից ընկնել, լույս տեսնել, հացը ցամաք ուտել:
  1. Տրված բառերն ու արտահայտությունները գրի՛ր հոմանիշ դարձվածքների փոխարեն և համեմատի՛ր տրված ու ստացված տեքստերը:
    Կոտրվել, գտնել, ամբողջովին, վերադարձնել, ագահ, ուրախանալ, ժլատ, իհարկե, շոշափել, հառաչել:
    Մի մարդ ձեռքը փակ հարևանից կավե աման վերցրեց: Ամանը պատահաբար ջարդ ու փշուր եղավ: Հարևանի հետ հարաբերությունները չփչացնելու համար մարդը նոր՝ ավելի մեծ ու գեղեցիկ, տակից գլուխ ջնարակված աման ձեռք բերեց ու ժլատի ձեռքը տվեց: Ժլատը աշխարհով մեկ եղավ: Բայց մարդու աչքը ծակ է չէ՞. երբ ձեռք տվեց ամանին, ախ ու վախ արեց.
    -Նորը, խոսք չկա, շատ լավն է, բայց իմ ամանը յուղով էր ներծծված:

Բառերի ուղիղ և փոխաբերական տարբեր իմաստների, նրանց ձևաիմաստային խմբերի (հոմանիշներ, հականիշներ, նույնանուններ) գործածությունը գեղեցկացնում ու հարստացնում է խոսքը: Դրանց տեղին գործածությունը նաև արտահայտում է խոսողի վերաբերմունքը հաղորդող մտքի նկատմամբ: Քանի որ խոսքի ոճավորումը կատարվում է բառերով, խոսքում շատ կարևոր է բառի ընտրությունը: